اختلال روانی کاتاتونیک (Catatonia) نوعی اختلال حرکتی در افراد است که سیستم حرکتی را مختل می کند. این اختلال باعث می شود که فرد در ساعت ها در یک وضعیت حرکتی به صورت ثابت باقی بماند و هیچ حرکتی را انجام ندهد. به عنوان مثال، اگر شما دست یک فرد مبتلا به اختلال روانی کاتاتونیک را بالا برده و رها کنید، این فرد ساعت ها دستش را به همان حالت نگه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: اختلال روانی پارانوئید

اختلال روانی کاتاتونیک چیست؟

اختلال کاتاتونیک اختلالی است که در درون بسیاری از اختلالات از جمله اختلالات عصبی-رشدی، دو قطبی، روان پریشی، بیماری های جسمانی و … وجود دارد. در واقع اختلال روانی کاتاتونیک نوعی اختلال روانی-حرکتی است که فعالیت حرکتی فرد را بسیار محدود می کند. اختلال کاتاتونیک یک اختلال مستقل نیست و در اختلالات دیگر ایجاد می شود به همین دلیل، زمانی که از اختلال کاتاتونیک حرف می زنید باید نام اختلال روانی مرتبط را مطرح کنید (به عنوان مثال، کاتاتونیک مربوط به اختلال دو قطبی). فردی که بهت زده است و به همه چیز خیره می شود، به احتمال زیاد اختلال کاتاتونیک دارد.

کاتاتونیک در میان مردان بیشتر است یا زنان؟

اختلال روانی کاتاتونیک، از زیر مجموعه های اختلال اسکیزوفرنی است. دکتر محمد یعقوبی، روانشناس بالینی در مصاحبه با خبرگذاری ایسنا در مورد میزان شیوع این اختلال روانی گفت: «اختلال کاتاتونیک در گذشته شایع تر بود، اما در حال حاضر با روی کار آمدن داروها و تشخیص به موقع بیماری، از پیشرفت آن جلوگیری شده و بیماران کمتری از نوع کاتاتونیک داریم» (منبع). وی همچنین افزود: با این که بانوان بیشتر به افسردگی دچار می شود، اما اختلال اسکیزوفرنی و خصوصاً اختلال کاتاتونیک، در میان مردان و زنان تقریباً یکسان است.

علائم ابتلا به اختلال کاتاتونیک

1. احساس غم و اندوه
2. بالا و پایین کردن غیر عادی وزن
3. از بین رفتن علاقه به فعالیت های روزمره
4. احساس بی قراری شدید
5. مشکلات خواب
6. احساس گناه
7. خستگی شدید
8. عدم توانایی وی برای تمرکر
9. نشان دادن حرکات غیر طبیعی در بدن
10. منفی گرایی شدید
11. داشتن اضطراب شدید در هنگام صحبت کردن
12. انجام دادن حرکات غیر طبیعی

علل ابتلا به اختلال کاتاتونیک

طبق گفته محققان، قسمت اعظم اختلال افسردگی (کاتاتونیک) به دلیل رشد نامنظم انتقال دهنده های عصبی در درون مغز است. گاهی مبتلا بودن شما به یک اختلال دیگری مانند روانی اضطراب از درمان آن قرار می کنید ولی وسط شهر دیدمت گفت ولش کند.

افرادی که مبتلا به اختلال کاتاتونیک هستند گاهی نمی توانند تحرک داشته باشند و حتی انجام دادن کارهای روزمره نیز برای آن ها مشکل است. به عنوان مثال این افراد در نشستن نیز مشکل دارد.

آشفتگی روانی-حرکتی اصلی ترین معیار برای تشخیص اختلال روانی کاتاتونیک است. فردی که بهت زده است و در هنگام انجام فعالیت های مختلف به مدت طولانی، به نقطه ای خیره می شود، به احتمال زیاد مبتلا به اختلال کاتاتونیک بوده و نیاز به درمان دارد. این اختلال شیوع بالایی در کشور ما ندارد. در مورد همین اختلال، در سال ۱۹۹۰ فیلمی به نام Awakening در کشور آمریکا تولید شده است (منبع) که از جمله فیلم های روانشناسی است و تماشای آن خالی از لطف نیست.

بیشتر بخوانید: اختلال روانی اسکیزوفرنی

بیشتر بخوانید: معرفی فیلم های روانشناسی